Wirusowe zapalenie wątroby to schorzenie wywoływane przez wirusy . Obecnie znanych jest sześć typów wirusów odpowiadających za zachorowania. Najczęściej diagnozowane są wirusowe zapalenia wątroby typu A (WZW A), typu B (WZW B) oraz typu C (WZW C). W przypadku części z nich ochrona przed zakażeniem obejmuje przede wszystkim przestrzeganie zasad higieny, z kolei przed WZW A oraz WZW B najlepiej chronią szczepienia.
Z tekstu dowiesz się:
- jakie są rodzaje wirusowego zapalenia wątroby,
- jakie mogą być przyczyny zakażenia poszczególnymi typami wirusów,
- jakie działania obejmuje profilaktyka WZW.
Wirusowe zapalenie wątroby to stan zapalny oraz uszkodzenie komórek wątrobowych, wywoływane przez określone wirusy: typu A (HAV), typu E (HEV), typu B (HBV), typu C (HCV), typu D (HDV) oraz typu G (HGV). Jeśli chodzi o przyczyny zakażenia, to wirusy typu HAV oraz HEV przenoszone są drogą pokarmową – WZW A oraz WZW E określane więc bywają mianem „chorób brudnych rąk”. Do zakażenia może dojść np. poprzez pośredni kontakt z chorym, również z jego stolcem (np. w publicznej toalecie), ale również przez spożywanie owoców morza oraz kontakty seksualne. Z kolei do zakażenia wirusami typu B i C, a w konsekwencji – do zachorowania na WZW B lub WZW C – dojść może na skutek skażenia nimi różnego rodzaju przyrządów, przy pomocy których naruszana jest ciągłość skóry: igieł, narzędzi chirurgicznych, cążków do paznokci, nożyczek. Z kolei wirus HDV jest umieszczony w materiale genetycznym wirusa HBV, więc w tym przypadku do zakażenia dochodzi jednocześnie lub jest to nadkażenie u osoby już zakażonej HBV.
Wirusowe zapalenie wątroby – objawy i powikłania
Wirusowe zapalenie wątroby jest o tyle niebezpieczną chorobą, że w wielu przypadkach nie towarzyszą jej żadne charakterystyczne objawy. U pacjenta może pojawić się ogólne złe samopoczucie, symptomy przypominające grypę, pobolewania mięśni i stawów ani krótkotrwałe wymioty i biegunka. Żółtaczka, będąca dla wielu osób najbardziej typowym objawem WZW, występuje mniej więcej zaledwie u jednego na pięciu-piętnastu pacjentów.
Niestety nieleczone WZW B, WZW C oraz WZW D mogą z czasem przechodzić w przewlekłe zapalenie wątroby, grożące marskością tego narządu. Wirus HBV wywoływać może także zmiany pozawątrobowe: kłębuszkowe zapalenie nerek oraz guzkowe zapalenie tętnic, wirus HCV – krioglobulinemię mieszaną, a także autoimmunologiczne zapalenie wątroby. Zdiagnozowane przez gastroenterologa WZW B oraz WZW C znacznie zwiększają ryzyko występowania raka wątroby.
WZW A – jak go uniknąć?
W Polsce najczęściej występują zakażenia wirusami HAV, HBV i HCV, natomiast zakażenia HEV i HDV są bardzo rzadkie. Profilaktyka WZW A obejmuje w pierwszej kolejności przestrzeganie zasad higieny osobistej – częste mycie rąk, zwłaszcza przed korzystaniem z publicznej toalety i podczas wychodzenia z niej, dbanie o higienę spożywanej żywności oraz stosowanie odpowiednich środków ochronnych podczas współżycia (przede wszystkim prezerwatywy).
Bardzo dużą skuteczność mają również szczepienia przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A. Według badań, 14 dni po zaszczepieniu ochronne przeciwciała stwierdza się u ponad 90% osób z prawidłową odpornością, zaś miesiąc po szczepieniu przeciwciała anty-HAV występują u 95-99% osób. Odporność, wzmocniona dawką uzupełniającą, utrzymuje się co najmniej przez trzy lata. Szczepienie przeciw WZW A poleca się m.in. osobom, które często podróżują do regionów świata z dużą częstością występowania choroby, chorym na inne schorzenia wątroby oraz często zmieniającym partnerów seksualnych.
Szczepienia przeciw WZW B – dla kogo?
Profilaktyka WZW B oraz WZW C w pierwszej kolejności obejmuje ścisłe przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny w zakładach ochrony zdrowia oraz innych placówkach, gdzie dochodzi do przerywania ciągłości skóry (salony kosmetyczne, salony tatuażu, gabinety fryzjerskie). Chodzi m.in. o dezynfekcję i sterylizację narzędzi, zabezpieczenie materiałów skażonych krwią czy używanie środków ochrony osobistej (np. jednorazowych rękawiczek).
Jeśli chodzi o szczepienia, jak dotąd nie opracowano szczepionki przeciw HCV. Bardzo skuteczne są natomiast szczepienia przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Zapewniają one ochronę od 80 do 100% noworodków, dzieci oraz dorosłych z grup ryzyka, przy czym skuteczność zmniejsza się wraz z wiekiem pacjenta. Dodatkowo, szczepienie wyraźnie zmniejsza częstość występowania pierwotnego raka wątroby.
Dla kogo szczepienie przeciw WZW typu B jest szczególnie wskazane? Zaleca się je m.in. pracownikom służby zdrowia, osobom przewlekle chorym, a przebywającym w zamkniętych zakładach opieki, pacjentom z przewlekłymi chorobami wątroby, chorym oczekującym na przeszczep, członkom rodziny chorych na WZW B, a także osobom, których praca czy styl życia zwiększają ryzyko zakażenia.
Źródła:
https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:0Kq2HiDeTj0J:https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/download/47679/34970+&cd=2&hl=pl&ct=clnk&gl=pl
https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/watroba/50949,ostre-wirusowe-zapalenie-watroby-wzw
http://www.imp.lodz.pl/upload/oficyna/artykuly/pdf/full/Bi6-03m-01.pdf
https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=762
