Ból głowy niewątpliwie nie należy do przyjemności. Każdy z nas wie jak skutecznie potrafi on nam sparaliżować cały dzień. Zwłaszcza tępy, atakujący z każdego możliwego kierunku. Przyczyny bólu głowy bywają bardzo różne, zależnie od płci czy też wykonywanych prac. Jednak jeżeli chodzi o badania, to ich wyniki pokazują jasno, że migrena i samoistny ból głowy to zdecydowanie bardziej domena kobiet. To kobiety częściej cierpią i mają nasilone dolegliwości. Badacze odkryli ciekawą rzecz, że częstotliwość bólu głowy oraz nasilenie takich dolegliwości jest zależne od tego jak duże jest stężenie żeńskich hormonów płciowych we krwi. Stężenie hormonów zależne jest między innymi od takich rzeczy jak enstruacja, okres menarche (pierwszej miesiączki u dziewcząt), ciąża, menopauza, a także hormonalne terapie zastępcze i antykoncepcja doustna.
Bóle głowy to również bardzo częsty problem u kobiet z PMS, czyli zespołem napięcia przedmiesiączkowego. Zespół ten objawia się nie tylko bólami brzucha czy mdłościami ale również bólami głowy, drażliwością czy też nadmiernym gniewem.
Ból głowy w czasie PMS
Druga faza cyklu zazwyczaj mające miejsce około 10 dni przed miesiączką to czas kiedy Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PreMenstrual Syndrome, PMS daje zwiększone objawy swojego istnienia. Zazwyczaj trwają one do pierwszego krwawienia i potem już ustępują. Podczas PMS kobiety skarżą się na bardzo wiele różnych dolegliwości. Między innymi ból, tkliwość i uczucie pełności piersi, obniżenie nastroju, nadpobudliwość emocjonalną, obrzęki i wzrost masy ciała. Według zebranych informacji co trzecia kobieta zgłasza podczas PMS bóle głowy. Często jest to ból związany z migreną, w przypadku wielu pacjentek ból głowy jest dominującym objawem.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego według badań dotyczy 64% pacjentek które dotknięte są migreną miesiączkową. Obecnie dominuje przekonanie, że istnieje związek pomiędzy nasilającymi się objawami PMS a nasilającymi się u pacjentek bólami migrenowymi.
Na chwilę obecną nie ma jednoznacznych badań, które mogłyby wskazać przyczyny i wyjaśnić etiologię zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS).
Przeważa jednak pogląd, że za dolegliwości związane z PMS odpowiada zwiększony poziom estrogenów oraz występujący równocześnie niedobór gestagenów, które w drugiej faziecyklu nakładają się na niewydolność ciałka żółtego. Poza tym przyczyn PMS upatruje się wyższym stężeniu prolaktyny i gromadzeniu wody w przestrzeni pozakomórkowej (za co winę również ponoszą estrogeny).
Migrena a fazy cyklu miesiączkowego
Jeżeli przyjrzymy się badaniom klinicznym to nie powinniśmy mieć najmniejszych wątpliwości. To jak zachowuje się kobieta w okresie miesiączki to wpływ hormonów. Badanie potwierdzają, że to właśnie żeńskie hormony płciowe są odpowiedzialne za powstawanie migreny i to w wariantach zarówno z aurą jak i bez aury. Wlicza się w to również migreny miesiączkowe oraz wszelkie migreny związane z miesiączką.
Według szacunków migrena miesiączkowa dotyka trzech procent kobiecej populacji, ale według szacunków nawet do 19 procent pacjentek jeżeli cierpi na migrenę, to właśnie na taką związaną z miesiączką oraz zespołem PMS.
Najczęściej w takich momentach rozpoznawana migrena jest migreną bez aury, napady bólu mają związek ze zbliżającą się miesiączką. Przeważnie atak migreny występuje w przedziale od dwóch dni przed miesiączką do trzeciego dnia krwawienia. Migrenę można podejrzewać u pacjentek, które zauważyły atak bólu na przestrzeni ostatnich trzech cykl miesiączki dwukrotnie.
U kobiet z migreną związaną z miesiączką ataki bólu głowy mogą pojawiać się też w innych fazach cyklu miesiączkowego. Warto zauważyć, że migrena związana z miesiączką występuje u 35-51 proc. pacjentek z migreną.
Według dostępnych badań naukowcy skłaniają się do stwierdzenia, że za patogenezę talowej dolegliwości odpowiadać może obniżenie się stężenia kobiecych hormonów jakimi są estrogeny. Spadek ten następuje w fazie lutealnej po wielodniowym okresie wysokiego stężenia tych hormonów. Taka huśtawka może spowodować dolegliwości. Do tego dochodzi obniżone stężenie serotoniny wpływające na zmniejszenie napięcia ściany naczyniowej. Te wszystkie zmiany według badaczy mają bezpośredni wpływ na samopoczucie oraz ataki migreny w zespole PMS.
PMS a ból głowy i depresja
Według zgromadzonych badań ludzi w wieku rozrodczym to kobiety zapadają na migrenę trzykrotnie częściej niż mężczyźni. Tutaj samo się nasuwa, że zachodzi korelacja pomiędzy zespołem napięcia przedmiesiączkowego a depresją i atakami migreny. Wstępne dane mówią o tym, że nawet do 70 procent pacjentek z migrenami może cierpieć na depresje.
