Każdy z nas spotkał się ze słowem afta, nie każdy jednak wie co to jest i skąd się bierze. Warto wiedzieć, że afty mają tendencję do powracania, ale też warto wiedzieć, że nie zawsze jest to związane z chorobami. Afta to bolesna nadżerka w jamie ustnej, która występuje zarówno dla osób zdrowych jak i chorych. Afty są wynikiem zapalenia do jakiego dochodzi w jamie ustnej. Same w sobie afty nie są niebezpieczne, jednak z całą pewnością sprawiają ból podczas jedzenie czy też mycia zębów. Afty często są problemem całej rodziny. Warto jest zrobić wszystko, aby zapobiegać aftom, wiedzieć jak skutecznie je leczyć oraz zapobiegać ich nawrotom. Dobrze jest również znać metody na łagodzenie bólu związanego z aftami.
Rodzaje aft
Pierwszy rodzaj to afty małe. Bardzo bolesny rodzaj nadżerki, wielkość zazwyczaj 1-2 milimetrów. Zdarzają się jednak większe do 10 milimetrów. Tego rodzaju afty goją się same, zazwyczaj potrzebują do tego od 7 do 14 dni.
Drugim rodzajem są duże afty Suttona. Zdarzają się one rzadziej niż małe, jednak ich oznaki są poważniejsze. Wielkość ich to 10-20 milimetrów, dodatkowo są one bolesne i owrzodziałe. W przypadku tych aft możliwe jest, że będziemy odczuwać skutki uboczne takie jak stany podgorączkowe, czy też osłabienie organizmu, trudności z mówieniem i oczywiście problemy z jedzeniem. Jeżeli chodzi o proces leczenie, to koniecznie musi on być przeprowadzony pod opieką lekarza. Cały proces lecenie powinien zakończyć się w terminie dwóch tygodni. Warto wiedzieć jako ciekawostkę, że po dużych aftach zostaną nam blizny.
Ostatnim rodzajem są tak zwane afty opryszczkowe. Proces ich leczenie trwa około trzech tygodni, nie pozostawiają blizn ani innych śladów. Afty opryszczkowe nie są zjawiskiem częstym, jednak jeżeli już występują są one uciążliwe. Omawiane afty są niewielkich rozmiarów, za to jest ich bardzo duża ilość. Miejscem ich występowania jest podniebienie twarde oraz dziąsła.
Przyczyny powstawania aft
Afty są spotykane bardzo często, bez znaczenia czy są to osoby dorosłe czy też dzieci. Problem ten podobnie jak „zimno” często lubi nawracać. To powoduje, że osoby, które mają z nimi raz do czynienia często muszą walczyć z aftami całe swoje życie. Jeżeli mamy małe afty, które szybko się goją i znikają z naszej buzi, to można powiedzieć, że problemu nie ma, ponieważ nie stanowią one dla nas jakiegoś dużego zagrożenia. Naukowcy wciąż jeszcze badają ten temat, jednak wygląda na to, że afty są towarzyszem pewnych chorób. Poniżej przedstawię listę chorób, gdzie często towarzyszą im afty:
- niedokrwistości z niedoboru żelaza;
- zaburzeniom układu nerwowego;
- chorobom przewodu pokarmowego;
- celiakii;
- nietolerancji pokarmowej;
- chorobie Leśniowskiego-Crohna;
- zaburzeniom hormonalnym;
- wrzodziejącym zapaleniom jelita grubego;
- chorobie Behçeta;
- niedoborom witaminy B12, kwasu foliowego, cynku, żelaza.
Osłabienie organizmu oraz życie w długotrwałym stresie niewątpliwie są czynnikami, które znacząco wpływają na rozwój aft, dodatkowo wiadomo, że jeżeli doznaliśmy jakiegoś urazu w jamie ustnej to jest duża szansa, że doprowadzi to do nadżerki. Często te problemy dotykają osoby, które noszą aparaty ortodontyczne. Skaleczyć się możemy nawet podczas intensywnego myci zębów jak i również jedzeniem.
Jak leczyć afty
Jak wcześniej było wspomniane, afty występują w kilku rodzajach. Jeżeli mamy do czynienia z małymi aftami nie powinniśmy się przejmować. Nie wymagają one specjalistycznego leczenia. Zazwyczaj wystarczy ich nie podrażniać. W tym celu ograniczamy spożycie pokarmów kwaśnych i ostrych, to pomoże wyeliminować działanie podrażniające nasze dziąsła. Warto oczywiście mniej intensywnie szczotkować zęby w rejonie gdzie występują afty. Małe afty leczy się za pomocą środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.
Wspomniane wcześniej duże afty Suttona, które są bolesne, do tego często nawracają z całą pewnością są powodem, aby odwiedzić lekarza lub stomatologa w celu porady. Podczas wizyty lekarz może zasugerować nam wykonanie badań, których częstym towarzyszem są afty. O tych chorobach wspomniane było wcześniej. Wykonanie badań zazwyczaj opiera się o badanie krwi, wykonanie testów alergicznych oraz oznaczenie poziomu glukozy czy też żelaza.
Ostatnia grupa to trudne przypadki, które wymagają poważniejszych środków leczenia. Jeżeli atakują nas afty nawrotowe, które są rozległe i bolesne to należy wprowadzić inny rodzaj leczenia. Lekarz może zalecić nam leczenie miejscowe, jednak również możliwe, że zostaniemy poddani leczeniu ogólnoustrojowemu, które obejmuje takiemetody jak sterydoterapię, antybiotykoterapię, suplementację niektórych witamin oraz wypalanie aft za pomocą związków chemicznych lub ciepła. Afty nawracające leczy się także za pomocą laseroterapii.
Domowe sposoby na afty
Walka z aftami potrafi być uciążliwa, co gorsze nie ma jednej złotej metody, która zagwarantuje nam zwycięstwa. Warto jest zadbać o to, aby nasz problem się nie zaognił. Zazwyczaj afta ustapi sama. Z całą pewnością w walce z aftami pomoże dobra higiena jamy ustnej, unikanie kwaśnych i ostrych potraw jak i również warzyw czy owoców. Z domowych metod dość popularne jest smarowanie miodem miejsc zaatakowanych przez afty.
