Dla człowieka naturalnym sposobem żywienia i przyjmowania posiłków jest droga doustna. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy nie jest to możliwe i wówczas należy znaleźć inne rozwiązanie tego problemu. Wdraża się w takich sytuacjach żywienie dojelitowe. Pokarm wówczas jest podawany bezpośrednio do żołądka lub w niektórych wypadkach do jelita. Inną nazwą takiego żywienia jest niekiedy żywienie dojelitowe przez sztuczny dostęp. Jeżeli te dwie metody nie są możliwe, to wówczas pozostaje żywienie dożylne. Sposób takiego żywienia znajduje zastosowanie zarówno w żywieniu dzieci jak i również u dorosłych. Żywienie dojelitowe stosujemy w takich przypadkach:
Dla kogo żywienie dojelitowe?
Jednym z najczęstszych powodów jest problem z drożnością górnego odcinka przewodu pokarmowego. Przyczyn może być wiele, często jest to choroba Parkinsona, Alzheimer czy też udar mózgu lub nowotwory. W przypadku nowotwór to najczęściej są on umiejscowione w taki sposób że uniemożliwiają połykanie. Do tej grupy zaliczymy między innymi nowotwory jamy ustnej.
Również do problemów z przyjmowaniem pożywienia przyczyniają się takie choroby jak zapalenie jeli, choroba Leśniowskiego-Crohna czy też zapalenie trzustki.
Dojelitowe żywienie również jest konieczne w przypadku osób nieprzytomnych czy też niektórych osób z dziecięcym porażeniem mózgowym
Jeżeli podczas przygotowania do operacji lub też w okresie przechodzonej rekonwalescencji wystepępuje niedożywienie to również jest przesłanka do wprowadzenie żywienia dojelitowego. Specjalistyczne diety do żywienia dojelitowego dostarczają wszystkich składników odżywczych (np. białko, energia, witaminy), niezbędnych dla funkcjonowania organizmu człowieka.
Żywienie dojelitowe w domu
Zdecydowanej większości osób żywienie dojelitowe kojarzy się z pobytem w szpitalu i z procedurami szpitalnymi, tak jednak nie jest. Co prawda to w szpitalu u chorego jest zakładany dostęp do żołądka lub jelita i w szpitalu są podawane pierwsze partie pożywienia w taki sposób. Jednak jeżeli stan pacjenta nie wymaga dalszej hospitalizacji, to żywienie dojelitowe może być wykonywane w domu.
Żywienie dojelitowe w domu jest świadczeniem objętym finansowaniem z Narodowego Fundusz Zdrowia. W skład świadczenia wchodzi wiele elementów, które są niezbędne podczas tego procesu. Między innymi jest to dobranie i dostarczenie diet, wizyty kontrolne, a w niektórych poradniach żywieniowych również dedykowaną pacjentom i ich opiekunom infolinię, dojazd personelu medycznego do domu chorego czy materiały i szkolenia edukacyjne.
Co trzeba zrobić, by skorzystać z żywienia dojelitowego w domu?
Kwalifikacja do żywienia dojelitowego wykonywanego w domu przebiega na podstawie skierowania do Poradni Żywieniowej wraz z kartą informacyjną leczenia szpitalnego. Karta powinna zawierać dopisek: Zaleca się kontynuację lub rozpoczęcie żywienia dojelitowego dietą przemysłową w warunkach domowych (w przypadku osób dorosłych dokumenty wydaje lekarz w szpitalu lub POZ, a w przypadku dzieci dokumenty wystawia lekarz z oddziału szpitalnego). Oprócz tego oczywiście musimy być przygotowani do przyjmowania pożywienia dojelitowo, a co za tym idzie musimy mieć założony sztuczny dostęp do przewodu pokarmowego.
Kiedy już zbierzemy te dokumenty to nie pozostaje nam nic innego jak skontaktować się z poradnią i ustalić termin wizyty. Niektóre poradnie żywieniowe nie wymagają osobistej obecności w placówce a możemy liczyć na to, że odwiedzi nas pracownik w domu.
Ważne informacji o żywieniu dojelitowym
Wielu pacjentów zastanawia się, czy decydując się na żywienie dojelitowe jest to decyzja na całe życie. Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi. Wszystko zależy od rozpoznania choroby i przebiegu leczenia oraz rokowania. Jeżeli pacjent jest w stanie samodzielnie przyjmować już posiłki doustnie, to jest to przesłanka do zakończenia procedury żywienia dojelitowego.
Dla wielu pacjentów jednym z najważniejszych pytań jest to, czy muszą zostawać w szpitalu. Dobra wiadomość jest taka, że podczas żywienia dojelitowego jeżeli stan zdrowia pozwala, pacjent może wyjść do domu. Zależnie od poradni Żywieniowej, może się okazać, że nie będzie nawet konieczności odwiedzania poradni na konsultacje. Wówczas lekarz wraz z pielęgniarką odwiedzają nas w domu. Często można liczyć na dostarczenie niezbędnego do karmienia sprzętu oraz diety do domu.
Aktywność fizyczna a żywienie dojelitowe?
Wiele osób zastanawia się nad aspektem jakim jest aktywność fizyczna a żywienie dojelitowe, nie ma ogólnych przeciwwskazań do aktywności. Oczywiście zakładając, że pacjent jest w stanie samodzielnie się poruszać. Niektóre choroby jak na przykład udar nie pozwalają na jakąkolwiek aktywność fizyczną.
Warto wiedzieć, że diety oraz niezbędny sprzęt możemy ze sobą zabrać na wakacyjny wyjazd. Jest to bardzo ważne, że mamy wolność. Po założeniu PEGa możliwe jest nawet korzystanie z basenów. Jednak tutaj ograniczeniem jest czas i musi minąć przynajmniej 6 tygodni.
